Terug naar de buurt
Hier maakten we gebruik van:
Hoe je sociale duurzaamheid écht meetbaar maakt. Gebiedsontwikkeling draait vaak de harde cijfers: woningen, vierkante meters, mobiliteit. Sociale doelen zoals welzijn, leefbaarheid en rechtvaardigheid worden steeds belangrijker in gebiedsontwikkeling. Maar hoe weet je of een buurt ook sociaal duurzaam is geworden? En belangrijker nog: hoe ervaart de bewoner dat zelf? In het project ‘Terug naar de Buurt’ gingen we samen met ERA Contour en Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling op zoek naar een praktische manier om sociale impact van gebiedsontwikkeling te evalueren. Niet vóór, maar ná oplevering. Want pas als mensen er wonen, ontstaat het echte verhaal.
Terug naar de mensen om wie het gaat
Vier buurten. Vijftien tot twintig deelnemers per keer. Ontwikkelaars, architecten, vakmensen. Samen terug naar de plek waar ze ooit aan de tekentafel zaten namens ERA Contour of een van de partners. Niet om te controleren, maar om te luisteren. In duo’s spraken ze met bewoners over wat zij belangrijk vinden in hun leven, en hoe hun buurt daaraan bijdraagt. Elke reeks sloot af met een bijeenkomst waarbij professional en bewoners samen kwamen om te reflecteren op het resultaat. Wat maakt de bewoners hier gelukkig? Wat leren we voor projecten elders?
De gesprekken leverden geen cijfers op, maar verhalen. Verhalen over veiligheid, ontmoeting, thuisgevoel. Over veranda’s die verbinden én vervreemden. Over plekken die werken – en plekken die dat niet doen. Die verhalen vormden de basis voor een nieuwe manier van evalueren: vanuit waarden, niet alleen vanuit stenen.
Onze rol: van theorie naar praktijk
Onderzoeker Celine Janssen deed eerder onderzoek naar sociale duurzaamheid in gebiedsontwikkeling, gebaseerd op de Capability-benadering. Deze benadering stelt niet de stenen, maar de individuele mens centraal: wat vinden mensen waardevol in hun leven, en hoe helpt hun leefomgeving om dat ook echt te ervaren? Dat sloot perfect aan bij de wens van ERA Contour om hun slogan ‘gelukkige mensen, sterke buurten’ te verdiepen ,en terug te gaan naar hun eigen projecten.
Kickstad werd betrokken als expeditiepartner. We brachten onze ervaring met impactmetingen en participatie in, en hielpen de Capability-benadering vertalen naar een praktische aanpak. Geen abstracte theorie, maar een werkbare methode die je morgen kunt toepassen. We testten verschillende gesprekstechnieken, ontwikkelden formats voor verslaglegging en begeleidden deelnemers bij het voeren van waardevolle gesprekken. Daarbij zochten we bewust naar de toepassing bestaande middelen, zoals de Wijkwaardenkaarten ontwikkeld door Bindkracht10 en de Hogeschool Arnhem Nijmegen.
Wat het opleverde
- En vooral: een cultuurverandering. Want teruggaan naar de buurt is geen eenmalige actie, maar een manier van werken.
- Een handzame leidraad voor buurtevaluaties
- Meer inzicht in hoe fysieke ingrepen écht landen bij bewoners
- Een gedeeld leerproces tussen ontwikkelaars, ontwerpers en bewoners
Waarom dit werkt
Sociale duurzaamheid is geen checkbox. Het vraagt om aandacht, tijd en lef. Lef om terug te gaan, om te luisteren, om te leren. ‘Terug naar de Buurt’ laat zien dat het kan. En dat het loont. De inzichten uit ‘Terug naar de Buurt’ zijn geen blauwdruk, maar een uitnodiging. Een uitnodiging om op elk moment in het proces te werken vanuit wat bewoners belangrijk vinden. Want sociale duurzaamheid ontstaat niet op papier, maar in de praktijk.
Meer weten of zelf aan de slag? Op 26 mei lanceren wordt op de Sterke Buurtendag een publicatie en toolbox gelanceerd om je op weg te helpen.
